Planschade, wat is het?

14 december 2021

Op weg naar een energie neutrale gemeente

In onze gemeente Staphorst wordt hard gewerkt aan duurzaamheid en een energie neutrale omgeving. De wil om hieraan mee te werken is groot. Daarbij is Staphorst ambitieus en ondernemend: wij kunnen dit zelf! Laten we niet alleen de lasten dragen, maar op zoek gaan naar manieren waarbij we ook van de lusten profiteren. Als het kan, dan kan het in Staphorst!

Alternatieven voor het opwekken van energie worden uitgedacht, gefinancierd én, op initiatief van de inwoners zelf, gerealiseerd. Zo profiteren de inwoners van het verdienmodel achter initiatieven als Windpark Bovenwind. Wij Duurzaam Staphorst is blij met de nuchtere insteek van omwonenden en grondeigenaren. Zij denken mee en profiteren van de lusten die het project met zich meebrengt.

Maar WDS heeft ook oog voor de lasten die een dergelijk park met zich meebrengt en wil hier zeker niet aan voorbij gaan. Het is een constante afweging van zetten. Elk scenario wordt besproken en uitgedacht. Bijvoorbeeld dat een windpark gevolgen heeft voor het landschap. Omwonenden en grondeigenaren zijn nauw betrokken. Bezwaren van tegenstanders worden serieus genomen en onderzocht. Zo ook planschade.

Planschade, wat is het?

Op basis van de huidige Wet ruimtelijke ordening (Wro) kan een belanghebbende een planschadeverzoek indienen wanneer hij of zij meent in een nadeligere positie te verkeren als gevolg van een nieuw planologisch plan of besluit. Bij een eventuele tegemoetkoming in de daardoor ontstane schade blijft planschade die valt binnen het ‘normaal maatschappelijk risico’ voor rekening van de aanvrager. Bij planschadezaken gaat het debat dikwijls over de hoogte van het ‘normaal maatschappelijk risico’.

Op basis van de huidige regeling in de Wro geldt er bij planschade als gevolg van een planologische ontwikkeling buiten het eigen perceel van de aanvrager – de zogenaamde indirecte schade – altijd een minimumpercentage van twee procent normaal maatschappelijk risico. De factoren die van belang zijn voor het bepalen van het normaal maatschappelijk risico volgen niet uit de wet, maar uit jurisprudentie van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (de Afdeling) (bron: https://www.omgevingsweb.nl/nieuws/normaal-maatschappelijk-risico-nu-nog-voer-voor-debat-en-onzekerheid/).

Met andere woorden: wanneer je denkt dat je woning in waarde daalt door de komst van windmolens op Windpark Bovenwind, dan zou het kunnen zijn dat je in aanmerking komt voor planschade. De vragen hierbij zijn: hoeveel daalt de woning in waarde, hoeveel vergoeding staat hier tegenover en hoeveel van die vergoeding valt binnen het ‘normaal maatschappelijk risico’? Het deel dat buiten dit ‘normaal maatschappelijk risico’ valt, is wat je als aanvrager ontvangt. Echter, de bepaling van het ‘normaal maatschappelijk risico’ komt niet uit de wet, maar wordt gebaseerd op eerdere uitspraken (in bovengenoemd artikel is jurisprudentie opgenomen).

Samenvattend houdt dit in: als een planologische ontwikkeling als een normale maatschappelijke ontwikkeling wordt beschouwd, die bij jou als aanvrager wellicht nog niet concreet bekend was in plaats, omvang en moment, maar die wel in de lijn der verwachting lag gezien de (wettelijke) ontwikkelingen en in lijn met het planologische meerjarenbeleid van de gemeente, dan is de kans aanwezig dat de waardevermindering van je woning volledig binnen het ‘normaal maatschappelijk risico’ valt, waardoor je aanvraag voor planschade wordt afgewezen.

Tevens zijn de afstand tussen de locatie van de windmolens en jouw woning en de aard en omvang waarin je nadeel ondervindt van belang. Het betrokken bestuursorgaan bepaalt aan de hand hiervan het ‘normaal maatschappelijk risico’, oftewel het deel dat valt onder jouw eigen risico. Hoe kleiner de aard en omvang van jouw nadeel, hoe kleiner de kans dat een deel van de waardevermindering van je woning buiten het ‘normaal maatschappelijk risico’ valt en jou recht zou geven op planschade.

Planschade aanvragen

Gemeente Staphorst rekent € 500,- legeskosten, welke je terugkrijgt als er daadwerkelijk sprake blijkt te zijn van planschade. Ook is het mogelijk om juridische hulp in te schakelen. De kosten die je hiervoor maakt, zijn voor eigen rekening. Het is raadzaam om van tevoren goed na te gaan of een dergelijk proces kans van slagen heeft en of de uiteindelijk te ontvangen vergoeding opweegt tegen de te maken kosten en de tijd en energie die een dergelijk proces kost.

Omwonendenvergoeding

Omdat de coöperatie het belangrijk vindt het rendement van het windpark met de omgeving te delen is met direct omwonenden die daarvoor open stonden een overeenkomst gesloten over een jaarlijkse vergoeding. Daarnaast start in 2022 de crowd funding voor inwoners van Staphorst. Daarmee wordt de gelegenheid geboden aan de inwoners van de gemeente Staphorst om mee te investeren in het windpark en jaarlijks profijt te hebben van de opbrengsten van het windpark.